A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 33 (788) z dnia 20.11.2012

Amortyzacja samochodu zakupionego za kredyt zabezpieczony przewłaszczeniem

Zakup samochodu osobowego sfinansowaliśmy kredytem. Jako zabezpieczenie jego spłaty bank ustanowił przewłaszczenie na zabezpieczenie. Zgodnie z umową, do czasu spłaty kredytu bank staje się współwłaścicielem pojazdu. W jakiej wartości wprowadzić taki pojazd do ewidencji i jak go amortyzować dla celów podatkowych i bilansowych? Prosimy o przykład liczbowy.

Dokonane przez kredytujący bank przewłaszczenie na zabezpieczenie kredytu nie ma wpływu na wartość początkową nabytego środka trwałego ani nie ogranicza prawa do jego amortyzacji.

Warunkiem zaliczenia nabytego składnika majątku (w tym pojazdu) do środków trwałych jest spełnienie wymogów, o których mowa w art. 16a ust. 1 ustawy o PDOP oraz 22a ust. 1 ustawy o PDOF. Na podstawie tych przepisów, koniecznym jest m.in., aby nabyty składnik stanowił własność lub współwłasność podatnika.

Jak wynika z art. 16f ust. 4 ustawy o PDOP oraz art. 22f ust. 5 ustawy o PDOF, odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, które zostały przewłaszczone w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu, dokonuje dotychczasowy właściciel, w tym pożyczkobiorca lub kredytobiorca.

Zatem w omawianym przypadku podatnik powinien wprowadzić do ewidencji środków trwałych samochód w wartości początkowej równej cenie nabycia. Wartość ta będzie stanowiła podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Dodajmy, że stawka amortyzacyjna dla samochodów osobowych, zgodnie z Wykazem, wynosi 20% w skali roku. Do samochodów osobowych nie można stosować: metody degresywnej (art. 16k ust. 1 ustawy o PDOP oraz art. 22k ust. 1 ustawy o PDOF) ani jednorazowego odpisu amortyzacyjnego (art. 16k ust. 7 ustawy o PDOP oraz art. 22k ust. 7 ustawy o PDOF). W przypadku samochodów używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych stawki określone Wykazem mogą zostać podwyższone o współczynnik nie wyższy niż 1,4 (art. 16i ust. 2 pkt 2 ustawy o PDOP oraz art. 22i ust. 2 pkt 2 ustawy o PDOF). Natomiast jeżeli nabyty samochód osobowy spełnia definicję samochodu używanego (wykorzystywanego przez okres co najmniej 6 miesięcy), to podatnik może zastosować indywidualną stawkę amortyzacyjną umożliwiającą amortyzację w okresie nie krótszym niż 30 miesięcy, czyli stawkę roczną nie wyższą niż 40%.

Analogiczne zasady ustalania wartości początkowej środka trwałego objętego umową przewłaszczenia na zabezpieczenie należy stosować dla celów ewidencji bilansowej, tym bardziej, że przepisy ustawy o rachunkowości w definicji środka trwałego (art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy) nie warunkują prawa zaliczenia składnika majątku do środków trwałych posiadaniem jego tytułu własności. Również zasady amortyzacji przyjęte dla celów podatkowych, o ile zapewnią odpisanie wartości początkowej samochodu w okresie jego ekonomicznej użyteczności, mogą być stosowane dla celów bilansowych.

Zatem zakupiony samochód przekazany do użytkowania należy wprowadzić do ksiąg rachunkowych w cenie jego nabycia, zapisem:

- Wn konto 01 "Środki trwałe",
- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki".

Pokrycie zobowiązania kredytem księguje się:

- Wn konto 24,
- Ma konto 13-4 "Kredyty bankowe".

W uzupełnieniu podatkowych skutków dotyczących amortyzacji omawianego samochodu należy pamiętać, że odpis amortyzacyjny od samochodu osobowego podlega dodatkowo ograniczeniu (wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów) w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20.000 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania (art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOP oraz art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOF).

Przykład

Jednostka nabyła samochód osobowy. Zakupu dokonano za kwotę 96.000 zł, z czego 86.000 zł pochodziło z kredytu (pomijamy VAT). W związku z przewłaszczeniem na zabezpieczenie bank stał się właścicielem w 49%, natomiast kupujący - w 51%. Stawka amortyzacyjna zgodnie z Wykazem wyniosła 20%. Pomijamy ewentualne koszty zwiększające cenę nabycia.

W dniu przekazania samochodu do używania wprowadzono go do ewidencji środków trwałych w wartości początkowej równej 96.000 zł. Średni kurs NBP na dzień przekazania go do używania wyniósł 4,10 zł/euro, co w przeliczeniu kwoty 20.000 euro dało 82.000 zł. Zatem odpisy amortyzacyjne ustalone od wartości początkowej przewyższającej tę kwotę nie będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, tutaj: 96.000 zł - 82.000 zł = 14.000 zł.

Odpis amortyzacyjny w ujęciu rocznym wyniesie zatem:

96.000 zł x 20% = 19.200 zł, z czego 2.800 zł (14.000 zł x 20%) będzie wyłączone z kosztów podatkowych.

W ujęciu miesięcznym będzie to odpowiednio kwota: 19.200 zł : 12 m-cy = 1.600,00 zł, z czego nkup: 2.800 zł : 12 = 233,33 zł.

W ewidencji księgowej dokonano następujących zapisów:

1. Faktura na zakup samochodu:	96.000 zł
- Wn konto 01 "Środki trwałe" (w analityce: Samochód osobowy), - Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki".
2. Uruchomienie kredytu i przelew środków na konto sprzedawcy:	86.000 zł
- Wn konto 24, - Ma konto 13-4 "Kredyty bankowe".
Reszta zobowiązania w kwocie 10.000 zł - zapłata ze środków własnych:
- Wn konto 24, Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".
3. Odpis amortyzacyjny dokonywany od miesiąca następującego po miesiącu wprowadzenia do ewidencji:
• odpis amortyzacyjny w części stanowiącej koszty podatkowe:	1.366,67 zł
- Wn konto 40-0 "Amortyzacja" (w analityce: Amortyzacja KUP);
• odpis amortyzacyjny w części niestanowiącej kosztów podatkowych:	233,33 zł
- Wn konto 40-0 "Amortyzacja" (w analityce: Amortyzacja NKUP),
• umorzenie:	1.600,00 zł
- Ma konto 07 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych".