Ustalenie wartości początkowej samochodu osobowego przejętego w ramach cesji umowy leasingu

Nasza spółka z o.o. w ramach cesji umowy leasingu operacyjnego przejęła samochód osobowy. W związku z tym zapłaciliśmy dotychczasowemu leasingobiorcy odstępne. Dla celów bilansowych jest to umowa leasingu finansowego. Czy kwota odstępnego zwiększy wartość początkową samochodu? VAT odliczamy w 100%.

Odstępne zapłacone dotychczasowemu leasingobiorcy z tytułu cesji umowy leasingu uwzględniana się w wartości początkowej środka trwałego (tu: samochodu osobowego).

W przypadku cesji umowy leasingu jednostka wchodząca w prawa i obowiązki wynikające z umowy leasingu (cesjonariusz) dokonuje dla celów bilansowych klasyfikacji umowy na takich samych zasadach, jakie obowiązują przy zawarciu nowej umowy. Oznacza to, że klasyfikacja umowy leasingu następuje na moment cesji. Również na moment cesji należy - jeżeli umowa zostanie zakwalifikowana do leasingu finansowego - ustalić wartość początkową przedmiotu leasingu (środka trwałego).

Jak wynika z Krajowego Standardu Rachunkowości nr 5 "Leasing, najem i dzierżawa", na wartość początkową przedmiotu umowy leasingu finansowego składa się cena jego zakupu, powiększona o opłatę za zawarcie umowy oraz poniesione przez korzystającego bezpośrednie koszty zawarcia umowy, montażu, fundamentów, przystosowania, ulepszenia, i inne podobne. Z kolei cenę zakupu ustala się jako niższą spośród:

wartości rynkowej przedmiotu leasingu, ustalonej na moment rozpoczęcia leasingu, lub
wartości bieżącej opłat leasingowych, ustalonej za pomocą stopy procentowej leasingu lub stopy procentowej korzystającego.

W większości przypadków wartość rynkowa przedmiotu leasingu odpowiada wartości wskazanej w umowie. Jeżeli ustalenie wartości rynkowej przedmiotu leasingu nie jest wiarygodne, to korzystający sam ustala wartość przedmiotu umowy. W tym celu bierze pod uwagę cenę rynkową takiego samego lub podobnego przedmiotu. Jeżeli ustalenie ceny rynkowej przedmiotu leasingu nie jest praktycznie możliwe (co dotyczy np. specjalistycznych maszyn i urządzeń dostosowanych wyłącznie do potrzeb korzystającego), to wartość przedmiotu leasingu ustala się drogą zdyskontowania (ustalenia wartości bieżącej) sumy opłat z tytułu leasingu, wynikających z umowy.

Powyższe zasady należy przyjąć także przy ustalaniu wartości początkowej samochodu osobowego przejętego w ramach cesji umowy leasingu. W tym przypadku w wartości początkowej samochodu osobowego (środka trwałego) będzie uwzględniana generalnie suma części kapitałowych pozostałych do spłaty rat kapitałowych, opłata końcowa (jeśli wynika ona z umowy), a także odstępne zapłacone dotychczasowemu leasingobiorcy z tytułu cesji.

Ewidencja księgowa przejęcia przedmiotu umowy leasingu w ramach cesji
i rozliczenia opłat leasingowych

1. FZ - kwota odstępnego należna dotychczasowemu leasingobiorcy:

a) wartość brutto:

- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki",

b) kwota VAT naliczonego, która podlega odliczeniu:

- Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu",

c) zapłata odstępnego:

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki",
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

2. OT - wprowadzenie przedmiotu leasingu do ewidencji środków trwałych:

a) wartość początkowa środka trwałego: Wn konto 01 "Środki trwałe",

b) kwota odstępnego zawartego w wartości początkowej: Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu",

c) suma opłat leasingowych zawarta w wartości początkowej środka trwałego: Ma konto 24-9/1-2 "Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu".

3. FZ - faktura dokumentująca miesięczną ratę leasingową:

a) wartość brutto:

- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
- Ma konto 24-9/1-1 "Rozrachunki bieżące z finansującym",

b) kwota VAT naliczonego, która podlega odliczeniu:

- Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu",

c) wartość netto:

- Wn konto 24-9/1-3 "Rozliczenie opłat leasingowych",
- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".

4. PK - rozliczenie opłaty leasingowej:

a) część kapitałowa raty leasingowej:

- Wn konto 24-9/1-2 "Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu",
- Ma konto 24-9/1-3 "Rozliczenie opłat leasingowych",

b) część odsetkowa raty leasingowej:

- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 24-9/1-3 "Rozliczenie opłat leasingowych".