Rozliczenie podatku od środków transportowych w księgach rachunkowych

Spółka jest właścicielem samochodów ciężarowych. Z tego tytułu jest zobowiązana do zapłaty podatku od środków transportowych. Jak rozliczyć w księgach rachunkowych ten podatek?

Unormowania prawne dotyczące podatku od środków transportowych

Zasady opodatkowania podatkiem od środków transportowych zostały określone w rozdziale 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1785 ze zm.). Pojazdy podlegające opodatkowaniu podatkiem od środków transportowych wymienione są w art. 8 ww. ustawy. Natomiast stawki podatku od środków transportowych na 2018 r. zostały określone w obwieszczeniach Ministra Rozwoju i Finansów z dnia:

28 lipca 2017 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2018 r. (Mon. Pol. poz. 800) - górne stawki podatku,
6 października 2017 r. w sprawie stawek podatku od środków transportowych obowiązujących w 2018 r. (Mon. Pol. poz. 941) - minimalne stawki podatku.

Podmioty obowiązane do zapłaty podatku od środków transportowych

-	osoby fizyczne i osoby prawne będące właścicielami środków transportowych,
-	jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, na które środek transportowy został zarejestrowany,
-	posiadacze środków transportowych zarejestrowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jako powierzone przez zagraniczną osobę fizyczną lub prawną podmiotowi polskiemu

Powstanie i wygaśnięcie obowiązku podatkowego

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został:

-	zarejestrowany na terytorium Polski,
-	nabyty (w przypadku nabycia środka transportowego zarejestrowanego),
-	dopuszczony ponownie do ruchu po upływie czasu, na jaki została wydana decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu tego pojazdu z ruchu

Obowiązek podatkowy wygasa z końcem miesiąca, w którym:

-	środek transportowy został wyrejestrowany lub wydana została decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu tego pojazdu z ruchu,
-	upłynął czas, na który pojazd powierzono

Zwolnienia od podatku od środków transportowych

Ustawodawca zwolnił od podatku od środków transportowych:

środki transportowe będące w posiadaniu przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i innych misji zagranicznych, korzystających z przywilejów i immunitetów na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, oraz członków ich personelu, jak również innych osób zrównanych z nimi, jeżeli nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca pobytu stałego na terytorium Polski - pod warunkiem wzajemności,

środki transportowe stanowiące zapasy mobilizacyjne, pojazdy specjalne oraz pojazdy używane do celów specjalnych a także pojazdy zabytkowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym.

Ponadto rada gminy może wprowadzić inne zwolnienia niż określone wyżej, z wyjątkiem zwolnień dotyczących pojazdów, o których mowa w art. 8 pkt 2, 4 i 6 ww. ustawy

Stawki podatku od środków transportowych

Stawki podatku uchwala rada gminy w granicach zakreślonych przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (ustawa określa górne i dla niektórych rodzajów pojazdów, dolne granice stawek podatku). Rada gminy może różnicować stawki, uwzględniając w szczególności: wpływ pojazdu na środowisko naturalne, rok produkcji albo liczbę miejsc do siedzenia

Terminy i sposoby płatności podatku od środków transportowych

Podatek - co do zasady - wpłaca się w dwóch ratach proporcjonalnie do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach do dnia 15 lutego i 15 września każdego roku, na rachunek budżetu gminy, na terenie której znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziba podatnika.

Jeżeli obowiązek podatkowy powstał:

1) po dniu 1 lutego, a przed dniem 1 września danego roku, podatek za ten rok płatny jest w dwóch ratach proporcjonalnie do czasu trwania obowiązku podatkowego w terminie:

a) w ciągu 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego - I rata,

b) do dnia 15 września danego roku - II rata;

2) od dnia 1 września danego roku, podatek jest płatny jednorazowo w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Co ważne, jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek

Ujęcie podatku od środków transportowych na kontach księgowych

W księgach rachunkowych podatek od środków transportowych zalicza się do kosztów podstawowej działalności operacyjnej i jako świadczenie na rzecz budżetu gminy ujmuje na koncie 40-3 "Podatki i opłaty" lub odpowiednim koncie w zespole 5.

Ewidencja księgowa podatku od środków transportowych

1. Zarachowanie poniesionych kosztów z tytułu podatku od środków transportowych:

a) gdy ewidencja kosztów jest prowadzona wyłącznie na kontach zespołu 4:

- Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty",
- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne",

b) gdy ewidencja kosztów jest prowadzona zarówno w zespole 4, jak i 5:

- Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty",
- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne"

oraz równolegle:

- Wn konto zespołu 5,
- Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów",

c) gdy ewidencja kosztów jest prowadzona wyłącznie na kontach zespołu 5:

- Wn konto zespołu 5,
- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne".

2. Zapłata podatku od środków transportowych:

- Wn konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne",
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący" lub 10 "Kasa".

Jeśli kwota podatku od środków transportowych jest z punktu widzenia jednostki nieistotna, to można ją odnieść w koszty jednorazowo (za cały rok) w pierwszym miesiącu danego roku. Natomiast w sytuacji, gdy kwota tego podatku znacząco wpływa na wynik finansowy bieżącego okresu (miesiąca), wskazane jest jej rozliczanie za pośrednictwem konta 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów". W koszty będzie wówczas odpisywana - stosownie do upływu czasu - część dotycząca danego okresu sprawozdawczego (miesiąca), tj. 1/12 kwoty tego podatku.

Przykład

I. Założenia:

Jednostka złożyła deklarację na podatek od środków transportowych za 2018 r., w której naliczyła podatek należny w wysokości: 24.000 zł. Do 15 lutego 2018 r. opłaciła I ratę podatku w wysokości: 12.000 zł. Koszty podatku od środków transportowych są dla jednostki istotne, dlatego rozliczane są w czasie. Jednostka prowadzi ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5.

II. Dekretacja:

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. PK - podatek od środków transportowych należny za 2018 r.:
a) kwota podatku ogółem	24.000 zł	40-3	22-3
b) przeniesienie kosztów do rozliczenia w czasie	24.000 zł	64-0	49
2. WB - zapłata I raty podatku	12.000 zł	22-3	13-0
3. PK - odpisanie w koszty części podatku od środków transportowych (dla uproszczenia za styczeń i luty 2018 r.): (24.000 zł : 12 m-cy) × 2 m-ce =	4.000 zł	konto zespołu 5	64-0