Rozliczenie szkody komunikacyjnej w księgach rachunkowych

Pracownik spółki miał wypadek samochodowy. Nie był on sprawcą kolizji. Samochód jest środkiem trwałym spółki i nie jest objęty dobrowolnym ubezpieczeniem AC. Warsztat samochodowy wystawił spółce fakturę za naprawę samochodu, ale płatnikiem jest ubezpieczyciel sprawcy wypadku. Jak zaksięgować tę fakturę?

Koszty poniesione na usunięcie szkody komunikacyjnej oraz otrzymane odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia (tu: z ubezpieczenia sprawcy kolizji) zalicza się w księgach rachunkowych odpowiednio do pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych.

W świetle art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. g) ustawy o rachunkowości, do pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych zalicza się koszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności związane z odszkodowaniami. Zatem w księgach rachunkowych przyznane jednostce odszkodowanie - na podstawie decyzji firmy ubezpieczeniowej - może zostać zaewidencjonowane zapisem:

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki"
(w analityce: Rozrachunki z ubezpieczycielem),
- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Z kolei otrzymaną z warsztatu samochodowego fakturę za naprawę powypadkową księguje się na ogólnych zasadach, dotyczących faktur zakupu, a kosztami naprawy obciąża się pozostałe koszty operacyjne, zapisem:

a) wartość brutto zobowiązania wobec warsztatu:

- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
- Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami",

b) VAT podlegający odliczeniu:

- Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu",

c) wartość netto faktury wraz z VAT niepodlegającym odliczeniu:

-Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Jeżeli ubezpieczyciel - bez udziału poszkodowanego - dysponuje kwotą przysługującego poszkodowanemu odszkodowania, pokrywając nią koszty usunięcia szkody, nie dochodzi do przekazania poszkodowanemu przysługującego mu odszkodowania. Z taką sytuacją mamy do czynienia w pytaniu. Płatnikiem kwoty wykazanej na fakturze wystawionej przez warsztat jest ubezpieczyciel sprawcy wypadku. W takim przypadku rozliczenie zobowiązania wobec warsztatu samochodowego z przyznanym odszkodowaniem można ująć zapisem: Wn konto 21, Ma konto 24.

Czy wydatek poniesiony na naprawę powypadkową jest kosztem podatkowym, skoro samochód nie był objęty ubezpieczeniem AC?

Dla celów bilansowych nie ma znaczenia fakt, iż samochód nie posiadał ubezpieczenia AC (autocasco). Brak dobrowolnego ubezpieczenia AC jest natomiast istotny dla celów podatkowych. Jego brak oznacza, że w ciężar kosztów uzyskania przychodów nie można ująć wydatku na naprawę powypadkową samochodu.

Rozliczenie szkody komunikacyjnej w księgach rachunkowych Przepisy art. 16 ust. 1 pkt 50 updop i art. 23 ust. 1 pkt 48 updof stanowią bowiem, że jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym, to nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych. Z kolei otrzymane odszkodowanie stanowi przychód podlegający opodatkowaniu.

Według stanowiska przyjętego przez sądy administracyjne (np. wyrok WSA w Poznaniu z 27 sierpnia 2015 r., sygn. akt I SA/Po 769/15) oraz organy podatkowe (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 1 października 2015 r., nr ITPB3/4510-372/15/MJ), kwota pieniężna otrzymana przez podatnika od ubezpieczyciela z tytułu odszkodowania nie może być wyłączona z przychodów na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 6a updop oraz art. 14 ust. 3 pkt 3a updof, który stanowi, że do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.