Zapłata gotówką za samochód zakupiony za granicą

Od przedsiębiorcy z Niemiec zakupiłem samochód osobowy z zamiarem wykorzystywania go do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Wartość tej transakcji po przeliczeniu z euro na złote wyniosła 35.000 zł. Kwotę wynikającą z faktury w całości zapłaciłem gotówką. Czy odpisy amortyzacyjne naliczone od wartości początkowej tego samochodu będą stanowiły koszty podatkowe?

Od dnia 1 stycznia 2017 r. obowiązuje art. 22p ustawy o pdof (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.), który uniemożliwia podatnikom rozliczenie w kosztach uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Zawarte w nim uregulowania stosuje się m.in. w przypadku nabycia środków trwałych.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 ze zm.) dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 zł. Z tym, że transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej ma zastosowanie w odniesieniu do transakcji, w której stronami są przedsiębiorca krajowy i przedsiębiorca zagraniczny. Takie stanowisko wynika z wyjaśnień otrzymanych w dniu 18 stycznia 2017 r. i 10 lutego 2017 r. z Ministerstwa Finansów stanowiących odpowiedzi na pytania naszego Wydawnictwa.

Wobec powyższego przedsiębiorca każdą płatność z tytułu transakcji, której wartość przekracza kwotę 15.000 zł ma obowiązek regulować za pośrednictwem rachunku płatniczego. Zapłata takiego zobowiązania w całości lub w części z pominięciem rachunku płatniczego uniemożliwi przedsiębiorcy zaliczenie do kosztu wydatku w tej części, w jakiej płatność została dokonana z pominięciem rachunku płatniczego. Co istotne, art. 22p ustawy o pdof nie wyłącza z kosztów jedynie nadwyżki płatności ponad wartość 15.000 zł, ale każdą płatność bez względu na jej kwotę dokonaną z pominięciem rachunku płatniczego, gdy jest dokonywana w ramach transakcji, której wartość przekracza 15.000 zł.

Tabele kursów średnich NBP dostępne są w serwisie www.wskazniki.gofin.pl.

Zatem, gdy polski przedsiębiorca w ramach transakcji, której wartość przekracza 15.000 zł zakupił od przedsiębiorcy zagranicznego samochód dokonując płatności w całości w formie gotówkowej, to wydatków poniesionych na zakup tego samochodu nie rozliczy w kosztach podatkowych (w tym poprzez odpisy amortyzacyjne).

Przykład

Przedsiębiorca z Polski zakupił na terytorium Niemiec samochód osobowy, który uznał za środek trwały. Wartość transakcji po przeliczeniu na złote wyniosła 35.000 zł. Kwotę należną za samochód przedsiębiorca z Polski zapłacił w całości w formie gotówkowej.

Wariant I - stroną transakcji jest przedsiębiorca z Niemiec. W takiej sytuacji stosownie do art. 22p ustawy o pdof przedsiębiorca wydatku poniesionego na nabycie samochodu nie zaliczy do kosztów podatkowych.

Wariant II - stroną transakcji jest osoba prywatna z Niemiec. W odniesieniu do takiej transakcji nie ma zastosowania art. 22p ustawy o pdof. Stąd wydatek poniesiony na nabycie samochodu przedsiębiorca ma prawo rozliczyć w kosztach podatkowych poprzez odpisy amortyzacyjne.