Co oznacza uznanie motocykla za samochód osobowy?

Rozliczanie w firmowych kosztach podatkowych wydatków związanych z samochodami osobowymi jest ograniczone w stosunku do tych związanych z innymi środkami transportu. Ponieważ resort finansów twierdzi, że w podatku dochodowym motocykl jest samochodem osobowym, konsekwentnie należy uznać, że ograniczenia te mają zastosowanie również do niego. Taka klasyfikacja motocykla nie pozostaje podatkowo obojętna.

Grupowanie KŚT

Klasyfikacja Środków Trwałych ma ogromne znaczenie w podatku dochodowym. Stanowi ona bowiem grupowanie, od którego uzależnione jest stosowanie określonych stawek amortyzacyjnych na potrzeby tego podatku oraz korzystanie z tzw. przywilejów amortyzacyjnych. W grupie 7 KŚT znalazły się środki transportu. Jednocześnie jednak w Klasyfikacji Środków Trwałych ustawodawca oznaczył w podgrupie 74 - pojazdy mechaniczne - jako oddzielne rodzaje symbolem:

740 - motocykle, przyczepy i wózki motocyklowe,
741 - samochody osobowe,
742 - samochody ciężarowe.

Wydawać by się mogło, że wobec takiej klasyfikacji nie powinno być wątpliwości, iż samochód i motocykl na potrzeby omawianego podatku to odrębne kategorie pojazdów. Jednak Ministerstwo Finansów ma w tej kwestii inne zdanie. Twierdzi bowiem, że w podatku dochodowym motocykl należy traktować tak jak samochód osobowy. Co zatem w jego opinii przemawia za taką klasyfikacją?

Interpretacja ustawowej definicji

W piśmie z dnia 13 kwietnia 2016 r. stanowiącym odpowiedź na pytanie naszego Wydawnictwa resort finansów swoje stanowisko uzasadnia brzmieniem definicji samochodu osobowego zawartym w art. 5a pkt 19a ustawy o pdof (ustawa o pdop zawiera analogiczne uregulowania). Wskazuje on, że samochód osobowy to pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, ze wskazanymi w tym przepisie wyjątkami. Zdaniem Ministerstwa Finansów kluczowym elementem definicji zawartej w przywołanym przepisie jest sformułowanie "pojazd samochodowy", które powinno tu być rozumiane zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

Z przepisów o ruchu drogowym wynika z kolei, że pojazdem samochodowym jest pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h, jednak określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego. Motocykl definiują one natomiast jako pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej przekraczającej 50 cm³, dwukołowy lub z bocznym wózkiem - wielośladowy; określenie to obejmuje również pojazd trójkołowy o symetrycznym rozmieszczeniu kół. Ministerstwo Finansów na tej podstawie uznaje, że w świetle ustawy o pdof motocykl mieści się w definicji samochodu osobowego, chyba że spełnia warunki wyłączenia określone w art. 5a pkt 19a ustawy o pdof. Co to oznacza w praktyce?

Ograniczenia w amortyzacji i ubezpieczeniach

Taka klasyfikacja niesie określone konsekwencje dla przedsiębiorców, związane z ograniczeniami kosztowymi dotyczącymi aut osobowych. Przede wszystkim oznacza to brak możliwości amortyzacji motocykla metodą degresywną oraz metodą jednorazowej amortyzacji, gdyż samochody osobowe zostały enumeratywnie wyłączone z możliwości stosowania tych preferencji amortyzacyjnych.

Może się również zdarzyć, że wartość początkowa motocykla przekroczy 20.000 euro. Wówczas przy rozliczaniu wydatków na jego nabycie oraz ubezpieczenie należy uwzględnić kolejne ustawowe ograniczenia kosztowe. Kosztem podatkowym nie są bowiem odpisy amortyzacyjne dotyczące samochodu osobowego w części ustalonej od jego wartości przewyższającej równowartość 20.000 euro, przeliczonej na złote według kursu średniego NBP z dnia przekazania samochodu do używania (art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof - Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm. i art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdop - Dz. U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.). Ponadto możliwość rozliczenia w kosztach składki na ubezpieczenia aut osobowych ograniczona jest do wysokości nieprzekraczającej jej części ustalonej w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20.000 euro w wartości samochodu przyjętej do celów ubezpieczenia, tj. wartości pojazdu określonej w polisie (art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o pdof oraz art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o pdop).

Limit kilometrówki

W przywołanym już piśmie resort finansów stwierdził ponadto, że w przypadku niewprowadzenia na stan środków trwałych motocykla wykorzystywanego do celów firmowych, wydatki związane z jego eksploatacją należy rozliczać poprzez ewidencję przebiegu pojazdu. Ponadto wskazał, że dla motocykla limit tzw. kilometrówki powinno się obliczać według stawek za 1 km przebiegu pojazdu przewidzianych dla samochodu osobowego. Stawki te znajdują się w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury dotyczącym dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. nr 27, poz. 271 ze zm.), które jednocześnie określa odrębne od samochodowych stawki za 1 km przebiegu dla motocykli oraz motorowerów.

Ulga rehabilitacyjna

Uznanie motocykla za samochód osobowy niesie za sobą konsekwencje istotne nie tylko dla przedsiębiorców. W ustawie o pdof samochód osobowy pojawia się bowiem nie tylko w kontekście firmowym. Z jej uregulowań wynika, że osoba niepełnosprawna zaliczona do I lub II grupy inwalidztwa ma prawo w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej odliczyć od dochodu wydatki z tytułu używania na potrzeby związane z przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne samochodu osobowego stanowiącego jej własność lub współwłasność (art. 26 ust. 7a pkt 14). W świetle udzielonej nam odpowiedzi resortu finansów należałoby uznać, że jeżeli osoba niepełnosprawna na takie zabiegi dojeżdża lub jest dowożona własnym lub będącym jej współwłasnością motocyklem, to koszty tych dojazdów ma prawo rozliczyć w ramach przedmiotowej ulgi.

Należy jednak zaznaczyć, że udzielona naszemu Wydawnictwu odpowiedź nie stanowi ogólnej interpretacji prawa podatkowego - podatnicy niezgadzający się z zawartymi w niej tezami mogą wystąpić do organu podatkowego o indywidualne rozstrzygnięcie.