Sprzedaż samochodu przez podatnika zwolnionego przedmiotowo z VAT

W 2009 r. podatnik wykonujący działalność mieszaną zakupił na potrzeby tej działalności samochód i odliczył 3% podatku VAT, zgodnie z wyliczoną strukturą. Od początku 2017 r. wykonuje wyłącznie czynności zwolnione z VAT i nie składa deklaracji. Obecnie zamierza sprzedać ten samochód. Czy transakcja ta będzie podlegała opodatkowaniu VAT i jak ją rozliczyć?

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Sprzedaż samochodu w świetle przepisów ustawy o VAT stanowi więc co do zasady czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu podatnik, który zamierza sprzedać samochód używany w działalności gospodarczej, korzysta ze zwolnienia przedmiotowego z VAT, czyli wykonuje wyłącznie czynności zwolnione od podatku VAT. Dostawa towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku podlega zwolnieniu z opodatkowania, jednak pod warunkiem, że z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zasada ta wynika z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Przepis ten nie będzie miał jednak zastosowania w przypadku przedstawionym w pytaniu Czytelnika. Co prawda obecnie można przyjąć, że samochód wykorzystywany jest na cele działalności zwolnionej z VAT, jednak przy jego nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Nawet jeżeli prawo to było ograniczone poprzez zastosowanie proporcjonalnego odliczenia ze względu na wykonywanie przez podatnika działalności mieszanej (zwolnionej z VAT i opodatkowanej), uznać należy, że podatnik miał prawo do odliczenia. Fakt ten przesądza o braku możliwości skorzystania ze zwolnienia z VAT przy sprzedaży samochodu.

Sprzedaż samochodu powinna zatem zostać opodatkowana na zasadach ogólnych. Oznacza to, że za podstawę opodatkowania przyjąć należy generalnie wszystko to, co stanowi zapłatę, którą podmiot otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, bez kwoty podatku (art. 29a ust. 1 i 6 pkt 1 ustawy o VAT). Opodatkowując przedmiotową sprzedaż, należy zastosować 23% stawkę VAT.

Obowiązek podatkowy w VAT z tytułu sprzedaży samochodu powstanie u podatnika z chwilą dokonania jego dostawy, tj. z chwilą przeniesienia prawa do rozporządzania tym samochodem jak właściciel. Jeżeli jednak wcześniej podatnik otrzymał całość lub część zapłaty (w szczególności: przedpłatę, zaliczkę), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art. 19a ust. 1 i 8 ustawy o VAT).

Podatnik mimo korzystania ze zwolnienia z VAT, będzie musiał złożyć deklarację VAT za okres, w którym powstanie obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży samochodu i w deklaracji tej wykazać sprzedaż opodatkowaną według stawki podstawowej.

Reasumując

Sprzedaż samochodu przez podatnika zwolnionego przedmiotowo z VAT podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych w przypadku gdy przy nabyciu tego samochodu podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.