Przegląd Podatku Dochodowego nr 9 (537) z dnia 1.05.2021

Prywatny samochód kupiony za gotówkę i przekazany do firmy - koszty z tytułu amortyzacji

W 2020 r. osoba fizyczna, prowadząca działalność gospodarczą, kupiła za granicą samochód osobowy z przeznaczeniem do celów prywatnych. Jego wartość (po przeliczeniu na złote według kursu euro z dnia poprzedzającego dzień zakupu tego pojazdu) przekraczała 15.000 zł. Był on kupiony za gotówkę od zagranicznej firmy. Obecnie osoba ta przekaże ten pojazd na potrzeby działalności gospodarczej. Czy bez względu na to, że przedsiębiorca za pojazd płacił gotówką, to amortyzacja środka trwałego (samochodu osobowego) będzie stanowić koszt uzyskania przychodów?

Wydatek poniesiony na nabycie środka trwałego podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne (o ile nie wystąpią przesłanki do wyłączenia ich z kosztów podatkowych). W tym przypadku nie znajdą zastosowania przepisy o niezaliczaniu do kosztów podatkowych wydatków, które zostały opłacone gotówką.

Stosownie do art. 22p ust. 1 pkt 1 updof, podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Z kolei z art. 19 ustawy - Prawo przedsiębiorców wynika, że dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

• stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
• jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15.000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy - Prawo przedsiębiorców została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, podatnicy w tej części:

• zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo
• w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów - zwiększają przychody,

w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego (art. 22p ust. 2 updof).

Powołane przepisy stosuje się odpowiednio w przypadku nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych (art. 22p ust. 3 pkt 1 updof).

Zasady te stosuje się również w przypadku płatności z pominięciem rachunku płatniczego na rzecz kontrahenta zagranicznego. Potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 13 maja 2020 r., nr 0115-KDIT3.4011.158.2020.1.AWO.

W omawianym przypadku decydujące znaczenie ma to, że brak możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych płatności z tytułu transakcji o równowartości przekraczającej 15.000 zł dokonanej bez pośrednictwa rachunku płatniczego dotyczy tylko transakcji pomiędzy przedsiębiorcami. Tymczasem transakcja kupna samochodu osobowego, której dotyczy pytanie Czytelnika, nie była przeprowadzona w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną. Zatem tylko jedna strona transakcji - zagraniczna firma - była przedsiębiorcą. W przedmiotowej sprawie nie znajdzie więc zastosowania art. 22p updof.

W podobnej sprawie wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 29 listopada 2019 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.364.2019.1.WS. Organ ten uznał, że jeżeli samochód osobowy został kupiony na cele prywatne, a dopiero później wnioskodawca powziął zamiar przekazania go na potrzeby prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, to nie był zobowiązany do dokonania transakcji za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Jeżeli samochód osobowy spełnia wszystkie przesłanki określone w art. 22a ust. 1 updof, pozwalające uznać go za środek trwały, to podatnik ma prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne dokonywane od jego wartości początkowej, pod warunkiem, że odpisy te dokonywane są zgodnie z przepisami art. 22a-22o updof. Odpisy amortyzacyjne będą zaliczane do kosztów podatkowych w pełnej wysokości, o ile nie wystąpią przesłanki do wyłączenia ich z tych kosztów, np. na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 4 updof.