Opłatę recyklingową może zastąpić opłata depozytowa

W 2013 r. znów wzrósł import pojazdów używanych, zwłaszcza z terytorium Niemiec. Prawie połowa przyjeżdżających do naszego kraju aut ma więcej niż 10 lat. Do kosztów związanych ze sprowadzeniem auta z zagranicy należy doliczyć opłatę recyklingową w wysokości 500 zł. Kto i na jakiej zasadzie musi ją uiszczać i czy możemy spodziewać się wkrótce jej zniesienia?

Czy zamiast opłaty recyklingowej będzie depozytowa?

Wciąż nie doczekaliśmy się zmian w przepisach ustawy o recyklingu pojazdów, które miały dostosować nasze krajowe przepisy do wymagań przepisów unijnych. Chodzi tu o nieprawidłową transpozycję dyrektywy 2000/53/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji. Komisja Europejska wezwała Polskę do usunięcia uchybień. Prace nad zmianą przepisów trwają w sumie od 2010 r. Nad projektem ustawy przygotowanym przez Ministerstwo Środowiska pracowano w 2013 r., ale nie został on ostatecznie zaakceptowany przez Radę Ministrów i nie skierowano go do dalszych prac w Sejmie. Projekt ustawy zakładał zobowiązanie dla wszystkich wprowadzających pojazdy do zapewnienia sieci zbierania pojazdów oraz całkowitą rezygnację z wnoszenia opłaty recyklingowej przez podmioty niebędące przedsiębiorcami, które dokonują wewnątrzwspólnotowego nabycia lub importu pojazdu oraz przez wprowadzających pojazdy, którzy dotychczas nie byli zobowiązani do zapewnienia sieci. Obecnie trwają prace nad kolejną nowelizacją ustawy o recyklingu pojazdów, która zakłada zastąpienie opłaty recyklingowej opłatą depozytową. Opłata ta ma dotyczyć wszystkich samochodów sprowadzanych do Polski z zagranicy starszych niż dwa lata i miałaby wynosić 500 zł (tyle co obecnie opłata recyklingowa). Kwotę tę miałby uiszczać pierwszy właściciel samochodu w kraju, a prawo do jej odzyskania przysługiwałoby ostatniemu właścicielowi pojazdu, który przekazał go do stacji demontażu.

Sieć zbierania pojazdów

Na mocy obecnie obowiązujących przepisów opłatę recyklingową ponoszą dwie kategorie podmiotów. Pierwsza to tzw. wprowadzający pojazd, który nie zapewnia sieci zbierania pojazdów, a druga to podmiot niebędący przedsiębiorcą, który dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia lub importu pojazdu. Przy czym warto się przyjrzeć definicji pojazdu wynikającej z ustawy o recyklingu pojazdów (patrz ramka). Zgodnie z nią opłacie recyklingowej podlegają tylko określone kategorie samochodów.

Do zapewnienia sieci zbierania pojazdów zobowiązani są przedsiębiorcy wprowadzający do kraju samochody, na które wydawana jest karta pojazdu, a więc auta nowe (kartę pojazdu wydaje producent bądź importer samochodu). Sieć zbierania pojazdów powinna obejmować terytorium kraju w taki sposób, aby zapewnić właścicielowi możliwość oddania pojazdu wycofanego z eksploatacji do punktu zbierania pojazdów lub stacji demontażu, położonych w odległości nie większej niż 50 km w linii prostej od miejsca zamieszkania albo siedziby właściciela pojazdu. Obowiązek zapewnienia sieci przedsiębiorca wprowadzający pojazdy może zrealizować przez własne stacje demontażu i punkty zbierania pojazdów lub na podstawie umów z przedsiębiorcami prowadzącymi stacje demontażu.

Płaci ten, kto sprowadził auto

Ci przedsiębiorcy, którzy sprowadzają do Polski używane samochody oraz np. osoby, które sprowadzają sobie auto z zagranicy, takiej sieci nie muszą zapewniać. Obciąża ich jednak obowiązek dokonania opłaty recyklingowej, która ma niejako być zaliczona na poczet przyszłej utylizacji pojazdu. Wnosi się ją na rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w wysokości 500 zł od każdego pojazdu wprowadzonego na terytorium kraju. Dowód wpłaty powinien zawierać określenie cech identyfikacyjnych pojazdu, o których mowa w art. 66 ust. 3a pkt 1 Prawa o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.). Chodzi tu o numer VIN albo numer nadwozia, podwozia lub ramy pojazdu. Warto pamiętać, że omawianą opłatę uiszcza nie nabywca samochodu, ale podmiot lub osoba, która sprowadziła go do Polski.

Z praktyki wynika, że zdarzają się błędne wpłaty opłaty recyklingowej np. od pojazdu powyżej 3,5 t lub gdy opłata zostanie wniesiona podwójnie, tj. przez wprowadzającego auto i przez jego nabywcę. W takich przypadkach należy wystąpić do NFOŚiGW o zwrot opłaty recyklingowej. W tym celu należy przesłać do Funduszu pismo z wyjaśnieniem przyczyny dokonania błędnej wpłaty. Ponadto należy podać imię i nazwisko lub nazwę podmiotu wprowadzającego, pełne dane adresowe (miejscowość, kod pocztowy, ulica, telefon kontaktowy), dane identyfikacyjne pojazdu (koniecznie nr VIN) oraz numer rachunku bankowego, na który powinien być dokonany zwrot wpłaty. Oprócz tego należy dołączyć oryginał błędnego dowodu wpłaty oraz kserokopię polskiego dowodu rejestracyjnego (może być dowód tymczasowy). Dokumenty należy wysłać na adres: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Departament Księgowości i Rozliczeń, Wydział Opłat i Kar Środowiskowych, ul. Konstruktorska 3a, 02-673 Warszawa.

Ważne pojęcia:

Wprowadzający pojazd - przedsiębiorca będący producentem pojazdu lub przedsiębiorca dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia lub importu pojazdu.
Pojazd- pojazdy samochodowe zaliczone do kategorii M1 lub N1, określonych w przepisach o ruchu drogowym, oraz motorowery trójkołowe zaliczone do kategorii L2e:

kategoria M1: pojazdy do przewozu osób, mające nie więcej niż osiem miejsc
oprócz siedzenia kierowcy,

kategoria N1: pojazdy zaprojektowane i wykonane do przewozu ładunków
i mające maksymalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t.

Import- przywóz pojazdu z terytorium państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej w celu wprowadzenia na terytorium kraju.

Wewnątrzwspólnotowe nabycie - przywóz pojazdu z terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej w celu wprowadzenia na terytorium kraju.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 20.01.2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. z 2013 r. poz. 1162)