Sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu

W latach 2010-2013 użytkowaliśmy na podstawie umowy leasingu samochód z "kratką" o dopuszczalnej masie całkowitej poniżej 3,5 tony. Z uwagi na zarejestrowanie przedmiotowej umowy w urzędzie skarbowym do końca stycznia 2011 r. odliczyliśmy cały VAT od opłaty wstępnej i poszczególnych rat leasingowych. W marcu 2013 r. wykupiliśmy z leasingu ww. samochód i odliczyliśmy 60% VAT z tytułu nabycia. W październiku 2013 r. sprzedaliśmy ten samochód, stosując zwolnienie od podatku. Czy postąpiliśmy prawidłowo?

Aby udzielić odpowiedzi na pytanie Czytelnika należy odwołać się do treści § 13 ust. 1 pkt 5 lit. a) rozporządzenia w sprawie VAT. Przepis ten bowiem stanowi, że zwalnia się od podatku dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, jeżeli:

podatnikom przy nabyciu tych samochodów przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w wysokości 50% lub 60% kwoty podatku określonej w fakturze, nie więcej jednak niż odpowiednio 5.000 zł lub 6.000 zł,
samochody te są towarami używanymi w rozumieniu art. 43 ust. 2 ustawy o VAT (towar używany w myśl definicji zawartej w art. 43 ust. 2 ustawy o VAT, to towar, którego okres używania przez podatnika dokonującego jego dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tym towarem jak właściciel).

W przypadku niespełnienia którejkolwiek z przytoczonych przesłanek, podatnik nie może skorzystać ze zwolnienia od podatku określonego w § 13 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia w sprawie VAT.

Tym samym ustawodawca mimo przysługującego (częściowo) podatnikowi przy nabyciu ww. samochodów prawa do odliczenia podatku naliczonego (w wysokości 50% lub 60% kwoty VAT z faktury) przewidział zwolnienie od podatku dla późniejszej dostawy tych samochodów.

Natomiast odnosząc się do drugiego warunku, o którym mowa wyżej, dotyczącego półrocznego okresu używania samochodu będącego przedmiotem sprzedaży, należy zauważyć, że z przepisu art. 43 ust. 2 ustawy o VAT wynika, że okres ten liczony jest od momentu nabycia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Oznacza to, że okres użytkowania samochodu na podstawie umowy leasingu operacyjnego (który jest usługą na gruncie ustawy o VAT) nie może być wliczony do limitu półrocznego, o którym mowa w art. 43 ust. 2 ustawy o VAT. Podatnik użytkując samochód na podstawie ww. umowy nie nabywa prawa do rozporządzania tym towarem jak właściciel (vide: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 16 kwietnia 2013 r., nr IPTPP4/443-81/13-2/JM). Dodatkowo warto zwrócić uwagę, że wymóg ten dotyczy faktycznego używania towaru przez danego podatnika dokonującego dostawy, czyli zbywającego towar. Zatem nie jest wystarczające samo posiadanie używanego towaru. Towar ma być używany przez dostawcę w okresie bezpośrednio poprzedzającym dostawę towaru (vide: wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 stycznia 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 1171/11, orzeczenie nieprawomocne).

Odnosząc się do stanu faktycznego opisanego w pytaniu należy stwierdzić, że Czytelnik zasadnie odliczył podatek naliczony:

na podstawie faktur dotyczących opłaty wstępnej i rat leasingowych w całym okresie użytkowania samochodu z "kratką" w pełnej kwocie (z uwagi na zarejestrowanie we właściwym urzędzie skarbowym umowy leasingu w terminie do dnia 31 stycznia 2011 r. stosownie do wymogów art. 6 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym - Dz. U. nr 247, poz. 1652, ze zm. - podatnik zachował więc prawo do pełnego odliczenia VAT przysługującego mu w 2010 r., mimo niespełnienia warunków wynikających z przepisów wchodzących w życie od 1 stycznia 2011 r.),
na podstawie faktury dokumentującej nabycie przedmiotowego pojazdu w 2013 r. w kwocie stanowiącej 60% podatku określonego w fakturze (stosownie do treści art. 3 ust. 1 ww. ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. obowiązującej w chwili nabycia przedmiotowego pojazdu, przewidującej ograniczenia w odliczeniu podatku naliczonego dla samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony).

W konsekwencji dostawa samochodu z "kratką", o którą pyta Czytelnik, podlega zwolnieniu od podatku na podstawie § 13 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia w sprawie VAT, gdyż:

podatnikowi przysługiwało przy nabyciu tego samochodu prawo do odliczenia podatku naliczonego w wysokości 60% kwoty podatku wskazanej na fakturze oraz
okres używania tego pojazdu przekroczył pół roku (podatnik używał samochód przez okres 7 miesięcy, licząc od momentu wykupu pojazdu po zakończeniu umowy leasingu).